Şua İzni Nedir, Kimler Kullanır?

İş hayatında bazı meslek grupları, diğerlerine göre daha fazla risk altında çalışır. Özellikle sağlık sektöründe radyasyonla ilişkili alanlarda görev yapan personeller için şua izni hayati bir öneme sahiptir. Bu yazımızda, şua izni nedir, kimler bu haktan yararlanabilir ve izin süresi nasıl hesaplanır gibi konulara detaylı bir şekilde değineceğiz.

Şua İzni Nedir?

Şua izni, sağlık kurumlarının radyoloji bölümünde görev yapan personellerin iyonlaşan radyasyon etkilerinden korunması amacıyla verilen yasal bir izindir. Bu hak, 3153 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikler ile düzenlenmiştir. Radyoloji teknisyenleri, radyologlar ve benzeri pozisyonlarda görev yapan personeller için, yıllık izinlerine ek olarak verilen bu izin, çalışanların fiziksel ve zihinsel sağlığını koruma amacı gütmektedir.

Şua İzninden Kimler Yararlanabilir?

Bu izin, ağırlıklı olarak sağlık sektöründe şu alanlarda görev yapan personeli kapsar:

Radyoloji teknisyenleri,
Radyolog doktorlar,
Nükleer tıp uzmanları ve teknisyenleri,
Radyoterapi teknikerleri,
Radyasyon onkolojisi bölümlerinde çalışan personeller,
Diğer iyonize radyasyonla çalışan sağlık profesyonelleri.

Şua İzni Kaç Gün?

3153 sayılı Kanun gereği, radyasyonla çalışan personellere yıllık izinlerine ek olarak 30 gün şua izni verilir. Bu izin, ilgili yıl içerisinde kullanılmalı ve ertesi yıla devredilmemelidir.

Bu da ilginizi çekebilir: Refakat İzni Nedir, Kaç Gündür? Hangi Durumlarda Alınabilir?

Şua İzni Nasıl Kullanılır?

Şua izni, yıllık izinle birlikte veya ayrı olarak kullanılabilir.
Personelin çalıştığı kurum, izin kullanım zamanını düzenleyebilir ancak bu hakkı engelleyemez.
Kamu ve özel sektörde farklı uygulamalar olabilir ancak şua izni anayasal bir hak olarak korunmaktadır.

Şua İzni Nasıl Hesaplanır?

Şua izni, bir takvim yılındaki fiili çalışma saatine göre kademeli olarak belirlenir. Aşağıda yer alan tabloya göre, bir çalışanın şua izni süresi hesaplanabilir:

Fiili Çalışma Süresi (Saat/Yıl)	Hak Edilen Şua İzni (Gün)
0 - 50	1
51 - 100	2
101 - 150	3
151 - 200	4
201 - 250	5
251 - 300	6
301 - 350	7
351 - 400	8
401 - 450	9
451 - 500	10
501 - 550	11
551 - 600	12
601 - 650	13
651 - 700	14
701 - 750	15
751 - 800	16
801 - 850	17
851 - 900	18
901 - 950	19
951 - 1000	20

Şua izni, maksimum 30 gün olarak belirlenmiştir. Bir yılda 1.500 saat çalışan personel en yüksek süre olan 30 gün şua izni kullanabilir.

Şua İzni Zorunlu mudur?

Evet, şua izni yasal bir zorunluluktur. 3153 sayılı kanun ve Avrupa Sosyal Şartı doğrultusunda bu hak tüm sağlık çalışanlarına tanınmıştır. İşverenler, bu izni vermekle yüküm lü.

Şua İzni Verilmezse Ne Olur?

Eğer bir çalışan şua iznini talep eder ve kendisine bu hak verilmezse, hukuki yollarla talepte bulunabilir. Ayrıca, şua izni kullanmadan çalışmak zorunda kalan personele fazla mesai ücreti ve tazminat hakkı doğar. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 2009/36989 E. 2012/5590 sayılı kararı da bu hakkı desteklemektedir.

Özel Sektör ve Kamu Kurumlarında Şua İzni Kullanımı

Şua izni konusunda kamu ve özel sektör ayrımı bulunmamaktadır. Ancak özel sektörde çalışan personeller, genellikle 1 yıllık hizmet süresini doldurduktan sonra bu izni kullanabilirken, kamu sektöründe böyle bir sınır bulunmamaktadır. Ayrıca özel sektör çalışanlarının izin kullanmadan önce bir ay öncesinden talepte bulunmaları gerekmektedir.