İşten Çıkarken Arabuluculuk Zorunlu mu? Çalışan ve İşveren İçin Önemli Detaylar

Hafta içi işten çıkış sürecinde hak kaybı yaşamamak isteyen işçiler ve işverenler, arabuluculuk uygulamasının zorunlu olup olmadığını merak ediyor. Özellikle kıdem tazminatı, ihbar süresi ve işten ayrılma şartlarıyla ilgili anlaşmazlıkların arttığı günümüzde, arabuluculuk sistemi hem işçi hem de işveren için hızlı ve güvenli bir çözüm alternatifi sunuyor. Peki, işten çıkarken arabuluculuk yasal olarak zorunlu mu? Süreç nasıl işliyor ve hangi haklar korunuyor? İşte bilmeniz gereken tüm detaylar…

Bu da ilginizi çekebilir: İşten Çıkışta Hangi Tazminatlar Alınır?

Arabuluculuk Nedir ve İşten Çıkışta Nasıl Uygulanır?

Arabuluculuk, işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların mahkemeye gitmeden çözülmesini sağlayan gönüllülük esasına dayalı bir yöntemdir. İşten ayrılma sürecinde tazminat, fazla mesai veya yıllık izin alacakları gibi haklar üzerinde anlaşmazlık çıktığında arabulucu devreye girer. Taraflar, arabulucunun rehberliğinde anlaşmaya vararak iş sözleşmesini dostane bir şekilde sonlandırabilir.

İşten Çıkarken Arabuluculuk Zorunlu mu?

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca, bazı işten ayrılma davalarında arabulucuya başvurmak zorunlu hale gelmiştir.

Özellikle işe iade davaları ve kıdem tazminatı uyuşmazlıklarında işçi, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır.

Arabuluculuk sürecine girilmeden mahkemeye başvurulursa, dava genellikle kabul edilmez ve önce arabuluculuk şartı aranır.

Not: Arabuluculuk tamamen zorunlu değildir; istisnalar ve gönüllü uygulamalar da bulunur. Ancak mahkeme yoluyla çözüm isteyen işçi veya işverenler için bazı davalarda şarttır.

Arabuluculuk Süreci Adım Adım

1. Başvuru ve Talep

İşten çıkışta hak kaybı yaşayan taraf, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı veya yetkili bir arabulucuya başvuru yapar. Başvuruda uyuşmazlığın konusu açıkça belirtilmelidir (ör. kıdem tazminatı talebi).

2. Arabulucu Seçimi

Taraflar, ortak karar ile arabulucu seçebilir veya resmi merkezden atanmasını talep edebilir. Arabulucunun tarafsız ve deneyimli olması sürecin başarı şansını artırır.

3. Görüşmelerin Yapılması

Arabulucu, tarafları bir araya getirerek görüşmeler başlatır. Bu aşamada şu konular ele alınır:

Kıdem ve ihbar tazminatı ödemeleri
Fazla mesai ve yıllık izin hesaplamaları
İşten ayrılma tarihi ve koşulları
Sosyal güvenlik haklarının korunması

4. Uzlaşma ve Anlaşma Belgesi

Taraflar anlaşmaya vardığında, tüm şartlar yazılı olarak belgeye geçirilir. Bu belge, hukuken bağlayıcıdır ve ileride taraflarca kullanılabilir.

5. Sürecin Sonlanması

Anlaşma sağlanırsa süreç tamamlanır; sağlanamazsa taraflar mahkeme yoluna başvurabilir.

Arabuluculuk ile İşten Ayrılmanın Avantajları

Hızlı çözüm: Mahkeme süreçleri uzun sürerken, arabuluculuk genellikle birkaç gün veya hafta içinde tamamlanır.
Düşük maliyet: Mahkeme masrafları ve avukat ücretleri yerine daha ekonomik bir yöntem sunar.
Gizlilik: Süreç tamamen özel ve gizli tutulur.
Esneklik: Taraflar kendi ihtiyaçlarına göre çözüm üretebilir.
Uzlaşma kültürü: İş ilişkileri dostane bir şekilde sonlanır.