Engelsiz.eleman.net | Engelli iş ilanları ve eleman ilanları sitesi

İş hayatında eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı, hem Anayasa hem de İş Kanunu tarafından güvence altına alınmıştır. Ancak uygulamada bazı çalışanlar, cinsel tercihi nedeniyle işten çıkarılma veya işyerinde ayrımcılığa uğrama gibi durumlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Peki, böyle bir durumda çalışanın hakları nelerdir? İşverenin sorumlulukları nelerdir?

İşçinin Cinsel Yönelimi Nedeniyle İşten Çıkarılması Mümkün müdür?

İş Kanunu m.5/3’e göre; iş ilişkisinin kurulması, sürdürülmesi ve sona erdirilmesinde cinsiyete dayalı ayrım yapılamaz. Ayrıca Anayasa’nın 20. maddesi ile cinsel tercih özgürlüğü güvence altına alınmıştır.

Dolayısıyla, bir çalışanın cinsel yönelimi nedeniyle işten çıkarılması mümkün değildir. İşveren, çalışanın özel yaşamına müdahale edemez ve bu nedenle iş sözleşmesini feshedemez.

Ancak, çalışanın davranışları doğrudan iş verimini ciddi ölçüde düşürüyorsa veya iş akışını bozuyorsa, işveren iş akdini farklı gerekçelerle feshedebilir. Bu durumda feshin cinsel yönelime dayalı olup olmadığı, ispat açısından kritik bir öneme sahiptir.

Eleman.net Tazminat Hesaplama Aracı: İşten çıkarılma durumunda, işyerinizden alacağınız tazminat miktarlarını eleman.net Tazminat Hesaplama aracını kullanarak hesaplayabilirsiniz.

Cinsel Yönelimi Nedeniyle İşten Çıkarılan İşçinin Hakları

Bir çalışan, cinsel yönelim nedeniyle işten çıkarılırsa birden fazla hukuki hakka sahip olur. Bunlar şunlardır:

Ayrımcılık tazminatı

İhbar tazminatı

Kıdem tazminatı

Sendikal tazminat (şartları varsa)

Kötüniyet tazminatı

İş güvencesi tazminatı

Maddi ve manevi tazminat

Bu hakların talep edilebilmesi için gerekli şartların oluşması gerekir. Aşağıda en sık başvurulan tazminatlar açıklanmıştır.

Ayrımcılık Tazminatı

4857 sayılı İş Kanunu m.5/6’ya göre; iş ilişkisinde ayrımcılık yapılması halinde çalışan, 4 aya kadar ücreti tutarında tazminat talep edebilir. Ayrımcılık tazminatının alınabilmesi için ayrıca zararın oluşması gerekmez; ayrımcılığa maruz kalmak yeterlidir.

Ayrıca, bu tazminat ihbar ve kıdem tazminatıyla birlikte de talep edilebilir.

Diğer Tazminat Hakları

Kötüniyet tazminatı: İş güvencesi kapsamı dışında olan çalışanlar, kötü niyetli fesih halinde ihbar süresinin 3 katı tutarında tazminat talep edebilir.

İş güvencesi tazminatı: İşe iade davası kazanıldığı halde işveren çalışanı işe başlatmazsa ödenir.

Kıdem tazminatı: İşçinin çalışma süresine göre hesaplanır ve ayrımcılığa dayalı fesihlerde çalışan kıdem tazminatına hak kazanır.

Maddi ve manevi tazminat: İşçinin malvarlığında veya kişilik haklarında oluşan zararlar için talep edilebilir.

Cinsel Yönelimi Nedeniyle İşten Çıkarılan İşçinin Yapması Gerekenler

Bir çalışan, cinsel yönelimi nedeniyle işten çıkarıldığında şu adımları atmalıdır:

Ayrımcılık tazminatı talep etmek
Kötüniyet ve iş güvencesi tazminatı istemek
Maddi ve manevi tazminat davası açmak
Kıdem ve ihbar tazminatı talep etmek (şartları varsa)
Eda davası açmak (ör. sosyal yardımlar veya ikramiyeler için)
Alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışmak

Davada İspat ve İspat Yükü

İşçinin, işverenin cinsel yönelimi nedeniyle ayrımcılık yaptığını ispat etmesi gerekir. Ancak çalışan, güçlü emareler sunarsa ispat yükü işverene geçer.

Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere; çalışan ayrımcılığı gösteren deliller sunduğunda, işveren iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedildiğini ispatlamak zorundadır.

İş Davası Ne Kadar Sürer?

Cinsel yönelimi nedeniyle işten çıkarılma sebebiyle açılan iş davaları genellikle 1 - 1,5 yıl içinde sonuçlanır. Ancak bu süre, mahkemelerin iş yoğunluğuna ve usuli işlemlerin düzgün yapılmasına göre değişebilir.

İşçinin cinsel yönelimi nedeniyle işten çıkarılması hukuken mümkün değildir. Böyle bir durumda çalışan; ayrımcılık tazminatı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, maddi ve manevi tazminat gibi pek çok hakkı talep edebilir. Ancak bu hakların elde edilebilmesi için dava süreci kritik öneme sahiptir.

Bu nedenle, hak kaybına uğramamak için sürecin başından itibaren uzman bir çalışan avukatına danışılması büyük önem taşır.

Cinsel yönelim nedeniyle işten çıkarılan çalışan tazminat alabilir mi?
Çalışanın ayrımcılık tazminatı başta olmak üzere kıdem, ihbar, kötüniyet ve manevi tazminat talep edebilir.

Ayrımcılık tazminatı ne kadar?
Çalışanın 4 aya kadar ücreti tutarında belirlenir.

İş davası ne kadar sürer?
Genellikle 1 – 1,5 yıl arasında sonuçlanır.

Çalışanın ispat yükü nedir?
Çalışan ayrımcılığa uğradığını ispat etmek zorundadır. Ancak güçlü emareler sunulursa ispat yükü işverene geçer.

Emlakçı Komisyonu Nedir, Ödemek Zorunlu mu?

Çalışan, Siyasi Görüşü Nedeniyle İşten Çıkarılabilir mi?

İşe Geç Kalan İşçi İşten Çıkartılabilir mi?

Çalışan Kaç İhtarda İşten Çıkarılabilir?

İşten Çıkarılma Nedenleri Nelerdir?

İşten Çıkış Kodları Nelerdir? SGK Kodları Açıklamaları