Engelsiz.eleman.net | Engelli iş ilanları ve eleman ilanları sitesi

Sabahın ilk ışıklarıyla yola çıkarken karşılaşılan beklenmedik trafik, geciken toplu taşıma veya aniden gelişen kişisel durumlar, işe geç kalmanıza sebep olabilir. Böyle bir durumda aklınıza takılan ilk soru belki de “Bu gecikme maaşımdan kesilir mi?” olacaktır. Çoğu çalışan için işe geç kalma, sadece birkaç dakika bile olsa maaş kesintisi endişesi yaratır. Peki, gerçekten işveren geç kalınan saatleri kesebilir mi? Detaylara yazının devamından ulaşabilirsiniz.

İşe Geç Kalma Durumunda Yasal Düzenleme

Türkiye’de çalışma hayatını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu, çalışanların maaş kesintisi gibi durumlarla karşılaşmaması adına bazı düzenlemeler içerir. İşverenler, çalışanların mesai saatlerine riayet etmesini beklese de işe geç kalma maaş kesintisi yapılabilmesi için öncelikle iş sözleşmesinde bu durumun açıkça belirtilmiş olması gerekir. Eğer iş sözleşmesinde geç kalma durumunda kesinti yapılacağına dair bir hüküm bulunmuyorsa işveren, maaştan keyfi kesinti yapamaz.

Bununla birlikte geç kalma durumu sürekli hale geldiğinde veya iş yerinde belirli bir disiplinsizliğe yol açtığında işverenin, çalışana uyarı vermesi ve belirli yasal süreçleri başlatması mümkündür. Ancak bu tür durumlarda dahi maaş kesintisi yapılması için çalışanların haklarını ihlal etmeyecek şekilde belirlenmiş yasal sınırlar içinde hareket edilmelidir. Bu nedenle işe geç kalma durumunda çalışanların iş sözleşmelerindeki hükümleri incelemeleri ve şirket politikalarını öğrenmeleri oldukça önemlidir.

İşverenin Geç Kalınan Saatler İçin Maaştan Kesinti Hakkı

İşverenlerin, iş sözleşmesinde belirtilmiş geç kalma durumlarına yönelik kesinti yapma hakkı, saatlik hesaplanarak yapılacak bir kesinti şeklinde uygulanmalıdır. Bu durumda çalışanın geç kaldığı her saat veya dakika, maaşının saatlik ücreti üzerinden orantılı olarak kesilir. Örneğin; aylık net maaşı 10.000 TL olan bir çalışan düşünebilirsiniz. Çalışanın saatlik ücretini hesaplamak için önce günlük ve saatlik ücretine ulaşmanız gerekir. Aylık maaşı 10.000 TL olan bir çalışanın standart 22 iş günü üzerinden çalıştığını varsayarsak:

Günlük Ücret: 10.000 TL / 22 gün = 454,55 TL (günlük kazancı)
Saatlik Ücret: 454,55 TL / 8 saat = 56,82 TL (saatlik kazancı)

Bu durumda çalışan bir saat geç kaldığında maaşından 56,82 TL kesinti yapılır. Örneğin; çalışan ay boyunca toplamda 3 saat geç kalmışsa maaşından yapılacak toplam kesinti

3 saat x 56,82 TL = 170,46 TL olacaktır.

Böylece iş sözleşmesinde yer alan madde doğrultusunda kesinti yapılırken hem işverenin beklentileri karşılanır hem de çalışanın gelir kaybı, geç kaldığı süreyle orantılı olacak şekilde adil bir yaklaşımla gerçekleştirilmiş olur. Bu tür bir kesinti uygulaması, çalışanlara iş disiplinini korumanın önemini hatırlatırken işveren açısından da düzenin sağlanmasına katkı sunar.

Bu da İlginizi Çekebilir: İşe Geç Kalan İşçi İşten Çıkartılabilir mi?

İşe Geç Kalma Durumunda Kesinti Yapılmayan Durumlar

Bazı durumlarda çalışanların işe geç kalması, işveren tarafından haklı gerekçelerle değerlendirilerek maaş kesintisine tabi tutulmaz. İstisnalar, çalışanın kontrolü dışında gelişen ve raporlanabilen sağlık durumlarını kapsar. Örneğin; kötü hava koşulları, ani sağlık sorunları ya da acil ailevi durumlar gibi sebepler geç kalmanın zorunlu hale geldiği durumlar olarak değerlendirilir. İşveren bu tür haklı gerekçeler karşısında geç kalma cezası yoluna başvuramaz.

Ayrıca birçok iş yerinde "hoşgörü süresi" gibi uygulamalar bulunur. Bu uygulamalarda çalışanların belirli bir süre geç kalması tolere edilir ve süre maaş kesintisine yansıtılmaz. İşverenin, çalışanının motivasyonunu ve verimliliğini korumak adına bu tür istisnai durumları göz önünde bulundurması iş ortamında karşılıklı güvenin artmasına katkı sağlar.

Geç Kalma Konusunda Çalışanların Hakları Nelerdir?

Çalışanların işe geç kalma durumunda sahip oldukları haklar, büyük ölçüde İş Kanunu ve iş sözleşmelerine dayanır. Türkiye’de çalışma hayatını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işverenlerin geç kalma durumunda maaş kesintisi yapabilmesi için bu durumun iş sözleşmesinde açıkça belirtilmiş olması gerekir. İş sözleşmesinde bu yönde bir madde bulunmadığı sürece işverenin keyfi maaş kesintisi yapması yasal değildir. İş sözleşmelerinizi inceleyerek ilgili haklarınızı önceden öğrenebilirsiniz.