Sigortasız İşçi Çalıştırmanın Cezası Nedir? 2025 Yılında Ne Kadar Ceza Uygulanır?

Türkiye’de işverenlerin en çok karşılaştığı yasal sorunlardan biri sigortasız işçi çalıştırmak yani kayıt dışı istihdamdır. Bu durum hem işçi haklarının ihlali anlamına gelir hem de işverenler açısından ciddi para cezalarını beraberinde getirir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bu uygulamaya karşı ağır yaptırımlar öngörmektedir.

Sigortasız İşçi Çalıştırmak Ne Anlama Gelir?

Sigortasız bir işçi, sosyal güvenlik sistemine dahil edilmemiş, SGK’ya işe giriş bildirgesi verilmemiş kişidir. Bu durum yalnızca işçinin emeklilik ve sağlık haklarını değil, aynı zamanda işverenin yasal yükümlülüklerini de doğrudan etkiler.

2025 Yılında Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası Ne Kadar?

2025 yılı itibarıyla bir işçinin sigortasız olarak çalıştırıldığının tespiti halinde, işveren hakkında asgari ücretin 2 katı tutarında idari para cezası uygulanmaktadır. Bu tespitin mahkeme kararı, SGK müfettişleri veya kamu kurumlarının raporlarıyla yapılması durumunda ceza iki katına çıkarken, bir yıl içinde tekrar eden durumlarda ceza beş katına kadar çıkabilir.

Örneğin 2025 yılı brüt asgari ücretinin 20.000 TL olduğunu varsayarsak:

İlk tespit: 1 işçi için yaklaşık 40.000 TL ceza
Tekrar tespiti: Aynı işçi için 100.000 TL’ye kadar ceza

Bu da ilginizi çekebilir: Sigortasız Çalışan İşçi Haklarını Nasıl Aramalı?

1 Gün Bile Sigortasız Çalıştırmanın Cezası Var mı?

Evet! Yalnızca bir gün bile sigorta bildirimi yapılmadan çalıştırılan bir işçi için, asgari ücretin iki katı tutarında ceza uygulanır. Yani “birkaç saatliğine çalıştı” düşüncesi yasal bir gerekçe değildir. SGK’nın denetimleri bu tür durumları da kapsar.

Sigortasız İşçi Çalıştırma Süresi Arttıkça Ceza Artar mı?

Evet. Süre uzadıkça hem prim borcu hem de gecikme faizi artar. İşte bazı örnekler:

3 Ay Sigortasız Çalıştırma: İşveren hem 3 aylık primleri ödemek zorunda kalır hem de ciddi para cezası ile karşılaşır. Ceza miktarı işçi başına 100.000 TL’yi aşabilir.
6 Ay ve Üzeri Durumlar: Uzun süreli kayıt dışı çalıştırma, SGK’nın yanı sıra iş mahkemelerinde tazminat davalarına neden olabilir. Bu durumda kıdem, ihbar ve fazla mesai ücretleri de işverenin yükümlülüğü altına girer.

Sigortasız İşçi Nasıl Şikayet Edilir?

Sigortasız çalıştığınızı düşünüyorsanız veya işverenin bu şekilde istihdam yaptığını biliyorsanız, şu kanallar üzerinden şikayet oluşturabilirsiniz:

ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi
CİMER (www.cimer.gov.tr)
Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlükleri

Bu şikayetler anonim olarak yapılabilir ve kimliğiniz gizli tutulur.

Sigortasız Çalışmanın İşçi Açısından Zararları

Sigortasız bir işte çalışmanın doğurabileceği hak kayıpları şunlardır:

Emeklilik günleri işlemeyeceği için emeklilik gecikir
Malullük ve ölüm aylığı gibi haklardan yararlanılamaz
İş kazası durumunda güvence sağlanamaz
İşsizlik maaşı, doğum izni, yıllık ücretli izin gibi haklardan faydalanılamaz

İşverene Uyarı: Kayıt Dışı İstihdam Kısa Vadede Kâr, Uzun Vadede Zarar!

İşverenlerin sigortasız işçi çalıştırarak kısa vadeli maliyet avantajı elde etmeye çalışması, SGK denetimleri veya çalışan şikayetleriyle geri tepebilir. Ceza tutarları yüksek olmasının yanı sıra şirketin güvenilirliği, markası ve itibarı da zedelenebilir.